درس پژوهی در مقطع ابتدایی

توضیح کامل راجب درس پژوهی چیست ؟

درس پژوهی کوشش جمعی و روش مند همراه با ژرف اندیشی معلمان مدرسه در قالب گروه های کوچک به منظور شناسایی مشکلات دروس و موضوعاتی که دانش آموزان در درک و دریافت آن با مشکل مواجه هستند ، بوده و سپس همفکری و بازاندیشی و طراحی یک طرح مشترک در شیوه تدریس درس مورد نظربا رویکرد هم آموزی و یادگیری معلمان از تجربه های یکدیگر و با هدف دستیابی به راه حل بهتر و مناسب تر از طریق خرد جمعی در جهت تسهیل در فهم مطالب و سرعت یادگیری و تعمیق آموخته های دانش آموزان و در نهایت ارائه یک الگوی برتر در آموزش درس موردنظر می باشد.

مهمترین هدف از اجرای درس پژوهی در مقطع ابتدائی

با اجرای درس پژوهی می توان مجموعه ای از تجربه های ماندگار آموزشی را نه فقط از طریق نوشته های معلمان بلکه از طریق مشاهده فیلم تدریس آن ها فراهم آورد و آن ها را در اختیار نظام آموزش و پرورش قرار داد.به طوری که اگر این انقلاب آموزشی در سطح کشور(باحدود۷۰۰ منطقه آموزش و پرورش) صورت گیرد می توان از همه مفاهیم مهم کتاب های درسی و در همه دوره ها و پایه های تحصیلی،فیلم ها و روش های تدریس برتر را تهیه و با تشکیل «بانک فیلم های تدریس» و در دسترس قرار دادن آن برای همه معلمان «کیفیت تدریس و آموزش» را در سطح کشور بالا برد.

درس پژوهی + دانلود

مهم ترین هدف های درس پژوهی عبارتند از:

۱-ایجاد یک فرصت مناسب برای یادگیری بیشتر و بهتر معلمان از طریق انتقال تجربیات حرفه ای و مهارتی ۲-بکارگیری خرد جمعی برای بهبود مسأله های کلاس و درس  ۳-تسهیل در فهم مطالب و سرعت یادگیری و تعمیق آموخته های دانش آموزان در فرایند یاددهی –یادگیری ۴-بازنگری در روش های تدریس انفرادی و سلیقه ای 

مهم ترین شرایط لازم برای اجرای درس پژوهی عبارت است از:

۱-دارا بودن روحیه کار تیمی و گروهی ۲- داشتن دغدغه های آموزشی و تربیتی مشابه ۳- دارابودن روحیه نقادی و ظرفیت انتقادپذیری ۴- انگیزه و علافه مندی ۵- حمایت مدیر مدرسه و سایر کارکنان مدرسه ۶- داشتن روحیه ی پرسشگری و تحقیق ۷- وجود امکانات لازم

مراحل درس پژوهی بر طبق مدلی که آن را ارائه داده اند دارای ۹ مرحله است :

۱-مسأله یابی و تعیین موضوع درس پژوهی (مشخص بودن علل انتخاب درس مورد نظر)

۲-تعیین اهداف و برنامه ریزی (برپایه خرد جمعی و تیمی است تا از این طریق ضریب خطا در تصمیم گیری و برنامه ریزی کاهش یابد)

۳- تدوین طرح درس جمعی (با رعایت مهم ترین نکات در طرح درس نویسی و آشنایی با روش های تدریس)

۴- اجرای تدریس اول (با حضور کلیه اعضای تیم و فیلم برداری از کل فرایند تدریس)

۵-بازنگری و نقد اجرای تدریس اول (ثبت و ضبط همه نکات مثبت و منفی)

۶-طرح درس مجدد و اصلاح شده (مشخص کردن تغییرات شکلی یا محتوایی در مقایسه با طرح درس قبلی)

۷- اجرای تدریس دوم (با حضورکلیه اعضای تیم و فیلم برداری از کل فرایند تدریس)

۸-بازنگری و نقد اجرای تدریس دوم (و در صورت لزوم اجرای سوم تا دستیابی به الگوی تدریس برتر)

۹-نتیجه گیری و ارائه گزارش نهایی ( بر طبق الگوی پیشنهادی گزارش نویسی)

مهم ترین نتیجه اجرای درس پژوهی این است که  به معلمان فرصت می دهد که پس از سال ها تدریس انفرادی و بسته بودن درب کلاسشان به روی سایر معلمان هم پایه و یا هم درس،در کنار سایر همکاران خود قرار گرفته و علاوه بر در اختیار قرار دادن تجربه و مهارت خود،از تجربه ها و دانش دیگران در جهت هم افزایی مهارت ها و بهبود جریان تدریس نیز بهره گیرند

مهم ترین پیشنهاد عبارت است از تشکیل بانک تصویری از تجربه های تدریس و کلاس داری از آرزوهای بسیاری از معلمان بوده و هست و تحقق آن هم رؤیایی و دور از دسترس نیست.حتی در یک سال تحصیلی ادارات آموزش و پرورش می توانند مدیران مدارس را به تشکیل بانک تصویری از تدریس های موفق در همه پایه های تحصیلی ترغیب نموده و سپس همه آن ها در ادارات آموزش و پرورش ساماندهی و در مرحله بعد به بانک تجربه های تدریس و کلاس داری ادارات کل آموزش و پرورش انتقال یافته و از طریق تبادل آن ها بین استان های مختلف می توان بانک بزرگ تصویری از تجربه های تدریس و کلاس داری کل کشور تشکیل داد و معلمان را بیش از بیش به استفاده از الگوهای موفق تدریس تجهیز کرد.

مهم ترین فواید آموزشی کسب شده توسط معلمان در فرایند درس پژوهی

معلمان در صورت فراگیری مبانی و پیاده سازی درس پژوهی می توانند توانمندی های زیر را کسب کنند.

۱-درس پژوهی را تعریف کنند.

۲-اهمیت و ضرورت آن را توضیح دهند.

۳-مهم ترین هدف های آن را شرح دهند.

۴-مهم ترین شرایط لازم برای اجرای آن را توضیح دهند.

۵-مراحل درس پژوهی را توضیح دهند.

۶-پیشینه درس پژوهی را شرح دهند.

۷-یک درس را بعنوان کار عملی درس پژوهی انتخاب و سپس با مشورت معلمان هم پایه و یا هم درس علل انتخاب آن درس را نوشته و تحویل استاد دهند.

نمونه درس پژوهی ابتدائی

۸-با مشورت معلمان هم پایه و یا هم درس برنامه ریزی لازم را برای اجرای درس پژوهی انجام داده و سپس اهداف و برنامه ها را به صورت مکتوب تحویل استاد دهند.

۹-طرح اولیه درس خود را برای اجرای درس پژوهی نوشته و سپس با مشورت همکاران خود،طرح درس گروه را بر اساس خرد جمعی تنظیم و به صورت مکتوب تحویل استاد دهند.

۱۰-تدریس اول خود را به همراه اعضای گروه درس پژوهی به مرحله اجرا درآورده و فیلم تدریس را تحویل استاد دهند.

۱۱-پس از اجرای اول ،با مشورت اعضای گروه صورت جلسه و یا فیلم ضبط شده از جلسه را با مشخص شدن نکات مثبت و منفی تحویل استاد دهند.

۱۲-طرح درس دوم و اصلاح شده را با مشورت اعضای گروه درس پژوهی تنظیم و با مشخص شدن تغییرات آن در مقایسه با طرح درس قبلی به صورت مکتوب تحویل استاد دهند.

۱۳-اجرای تدریس دوم خود را به همراه اعضای گروه درس پژوهی به مرحله اجرا درآورده و فیلم تدریس را تحویل استاد دهند.

۱۴-پس از اجرای تدریس دوم ،با مشورت اعضای گروه درس پژوهی صورت جلسه و یا فیلم ضبط شده از جلسه نقد و بررسی اجرای دوم را با مشخص شدن نقاط قوت و ضعف آن تحویل استاد دهند.

۱۵-گزارش نهایی درس پژوهی را بر طبق الگوی پیشنهادی تنظیم و آن را تحویل استاد دهند.

۱۶- چند مورد از مهم ترین نتایج درس پژوهی را توضیح دهند.

۱۷- پیشنهادات خود را برای ترویج درس پژوهی نوشته و تحویل استاد دهند.

برای آشنایی بیشتر  و دانلود درس پژوهی می توانید به درس پژوهی   مراجعه نمایید.

درس پژوهی

درس پژوهی چیست و چه جایگاهی در نظام آموزشی ما دارد؟

درس پژوهی الگوی عملی باز بینی مداوم الگوهای ذهنی و باز اندیشی مشارکتی عمل کارگزاران آموزشی است.این الگو مبتنی بر پژوهش مشارکتی در کلاس درس استو الگویی موثر برای بهبود مستمر آموزش وتدریس محسوب می شود.درس پژوهی  به مثابه  روش نوین پژوهش  در عمل و هسته های کوچک تحول درآموزش ، به گسترش پژوهش و تولید دانش حرفه ای در مدرسه کمک می کند.به علاوه بر فرایند یادگیری گروهی وبهسازی مستمر تدوین برنامه،اجرا،بازبینی،باز اندیشی،یادگیری و ترویج یافته ها)مبتنی است وفرصتی برای سهیم شدن کارگزاران آموزشی در تجربه های یکدیگر فراهم می آورد(سرکار آرانی،شیباتا و ماتوبا،۲۰۰۷،لوئیس،پری و فرایدکین،۲۰۰۹،فرناندز و همکاران،۲۰۰۳)

درس پژوهی الگویی موثربرای بهبود مستمر آموزش

درس  پژوهی الگوی  عملی بازبینی  مداوم  الگوهای ذهنی و  باز اندیشی مشارکتی عمل کارگزاران آموزشی و الگویی موثربرای بهبود مستمر آموزش در مدرسه است(سرکارآرانی،۱۳۹۴) درس پژوهی هسته ی بنیادی تحول مدارس ازموسسات آموزشی(مدرسه به مثابه ی سازمان آموزشی-نتیجه گرا)به مدارس یادگیرنده (مدرسه به مثابه ی سازمان یادگیرنده –مدرسه به مثابه ی سازمان یادگیرنده-فرایندگر)است یک نمونه درس پژوهی یک رویکرد نظام مند مطالعه ، توسعه و بهبود آموزش و  یادگیری است  به بیان  دیگر  یک  چرخه پژوهشگری درباره یادگیری دانش آموزان است که به منظور ارتقای یادگیری معلمان و بهبودآموزش وپرورش اجرا می شود که تلاش  معلمان” یادگیری  بهتر” دانش آموزان است. درس پژوهی الگوی پژوهشی معلمان در مدرسه و کلاس درس برای بهسازی  مستمر آموزش، غنی سازی یادگیری، پرورش حرفه ای معلمان و تولید دانش حرفه ای است.

اثرات درس پژوهی در نظام آموزشی

یافته های  پژوهشی نشان می دهد که درس پژوهی  به گسترش فرهنگ  آموزش  و یادگیری در  مدرسه  یاری می رساند و محیطی را فراهم می سازد تا معلمان ازیکدیگر بیاموزند،دانش حرفه ای خودرا ارتقا دهنددر رفتار خودباز اندیشی کنندو در تحول مستمر آموزش مشارکت داشته باشند.در این الگو مدرسه و کلاس به اجتماع یادگیری تبدیل می شود و معلمان فرصتی  برای با هم  حرف زدن و گفت گوی حرفه ای پیدا می کنند،ایده ی درس پژوهی به معلمان،پزوهشگران و استادان یاری می رساند تا بر قابلیت های خود از طریق یادگیری از یکدیگربیفزایندو در فرایند گروهی ،کیفی  و مشارکتی به تولید دانش حرفه ای کمک کنند. اگر چه تفاوت های فرهنگی مدارس و مناسبات اجتماعی پیچیده در هر جامعه روش ها و ابزارها ی اثربخش را برای به کارگیری مدل درس پژوهی و مخصوصا درس پژوهی ابتدایی توصیه  می کنند.درس پژوهی ازبعدی دیگر کاربرد روش علمی در مدرسه و فرایند آموزش و یادگیری است،بدین شکل که معلمانبطور مشارکتی فرضیه ای را درباره بهترین روش تدریس یک موضوع درسی شکل می دهند،سپس سعی می کنند بر اساس مشاهدات دلایل ،شواهد و مستنداتی که اعضای گروه جمع آوری کرده اند ،این فرضیه را در مقابل دانش آموزان بیان  نمایند و در نتیجه آن مشخص می شود که چه موفقیت هایی کسب شده و چه قسمت هایی  نیاز به اصلاح دارد .پس از مقداری تامل ،باز اندیشی ،اندیشه و تفکر هشیارانه اصلاحات لازم را انجام داده و سپس فرضیه اصلاح شده را مجددا آزمون می کنندو این فرایند بدین شکل ادامه می یابد( پلامر ،۲۰۰۷)

پیش نیازهای لازم برای اجرای موثر با مشارکت فعال همه ی عناصر آموزش عبارتند از:

۱-تاکید بر آموزش نه آموزگار(معلمی نه معلم)

۲-احساس نیاز به چالش کشیدن گذشته برای نوآوری در آینده

۳-تاکید بر فهم درست این نکته ی مهم که درس پژوهی بیشتر فرایند گراست تا نتیجه گرا

۴-تمهید وفاق ذهنی برای فعالیت مشارکتی اثر بخش و درون زا

۵-تنظیم متناسب آرمان و عمل در مناسبات اجتماعی مدرسه

۶-آمادگی برای حرکت از آموزش به یادگیری و تاکید بر یادگیرنده

۷-اهمیت دادن به دانش حرفه ای و بومی آموزش

دانلود فایل های درس پژوهی

تیم تخصصی بانک فایل پژوهشی معلمان در راستای دانلود درس پژوهی ابتدایی در خدمت فرهنگیان محترم می باشد و هر نمونه درس پژوهی که در ذهن معلمان باشد را به مرحله اجرا در می آورد.

18 Apr 2019